بررسی تطبیقی نگاره های فالنامه شاه تهماسبی و اخبارنامه

thesis
abstract

در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده و جمع آوری اطلاعات آن به شیوه کتابخانه ای است، به بررسی و تطبیق نگاره هایی از کتاب فالنامه و اخبارنامه پرداخته شده است. در این پژوهش پرداختن و توجه به مضامین با موضوعی مذهبی مورد توجه نگارنده بوده است و نگاره ها براساس شکل گیری تصاویری با مضمون مذهبی مورد تحلیل قرار گرفته اند. یکی از مضامین مهم که همواره مورد توجه نگارگران مسلمانان ایرانی بود، داستان های مربوط به انبیاء و ائمه اطهار بوده است، به طوری که مجموعه ها و کتاب های مصور مختلفی با موضوعات مختلف و در دوره های متفاوت در این زمینه گردآوری شده است. ایران صفوی دوران به اوج رسیدن مذهب شیعه در ایران بوده و شاهان صفوی برای این گونه مضامین مذهبی اهمیت زیادی قائل بوده اند، که این امر می توانسته بر شکل گیری موضوعات مذهبی توسط هنرمندان آن دوره تاثیر گذار باشد. در این پایان نامه به بررسی تاثیر این موضوع در گرایش نگارگران به مضامین مذهبی در دوره های صفوی و قاجار پرداخته شده است. فالنامه شاه تهماسب یکی از کتب مصور دوره صفوی است که شامل داستان های انبیاء است. استفاده از این نوع تصاویر در این دوره، جهت فال گرفتن مردم و یا شخص شاه بوده است. اخبارنامه نیز مثنوی ای است درباره ی قصص پیامبران که در دوره قاجار تنظیم شده است. در این پژوهش به بررسی علائق نگارگران به موضوعات مذهبی در دوره مورد بحث پرداخته شده است. با استفاده از روش توصیفی و تطبیقی ده نگاره مرتبط با داستان های مشترک با مضامین مربوط به انبیاء مورد بررسی قرار گرفته است. این تصاویر از منظر عناصر تصویری، اشتراکات تصویری و موضوعی و میزان ارتباط تصویر با متن مورد تحلیل قرار گرفته است و به صورت تطبیقی مقایسه شده اند. در هر دو کتاب وابستگی تصویر به متن زیاد بوده و نگارگران سعی در باز نمودن عناصر موجود در متن داشته اند. در داستان های مربوط به انبیاء و قصص القرآن در دوره صفوی، هنرمند به مراتب پرداخت دقیق تر و ظریف تر از تصاویر ارائه نموده است، با این تفاوت که این موضوع در دوره قاجار کمرنگ تر شده و هنرمند فقط به پرداخت عناصر اصلی داستان اکتفا نموده است.

similar resources

تجلی باورهای تشیع در برخی نگاره های نسخه " فالنامه تهماسبی"

مضامین و مفاهیم مورد علاقه و تأکید تشیع، بخشی از درون‌مایه نسخه نگاره‌های ایرانی را به خود اختصاص داده‌اند. عمده‌ی این آثار، متأثر از نوع حاکمیت و فضای فکری زمانه، به روش‌های تصویری متعدد، از واقع‌گرایانه تا نمادین مصور شده‌اند و مهم‌تر اینکه بیانگر روایت یکسانی نیستند. در این میان، نسخه فالنامه تهماسبی که مجموعه‌ای از مضامین اسلامی و شیعی را در خود جای‌داده و در دوران اقتدار سیاسی و فکریِ تشیع ...

full text

رمزپردازی نگاره معراج پیامبر(ص) در فالنامه تهماسبی به روش آیکونولوژی اروین پانوفسکی

نگاره معراج در «فالنامه تهماسبی» در عهد صفوی و با بیانی نمادین، به روایت‌ تصویریِ شیعی از این واقعه می‌پردازد. این نگاره، با ارائه تصویری متفاوت از معراج، برای اولین بار از آیکون ترکیبی «شیر و خورشید» برای نمایش پیامبر(ص) و امام علی(ع) بهره برده است. «آیکونولوژی» با اتخاذ رویکردی نظام‌مند، منطقی و چندوجهی، معانی نهفته در آثار هنری را تفسیر می‌‌کند. این پژوهش با همین رویکرد به تحلیل سه‌مرحله‌ای ج...

full text

نماد و نمون قدمگاه در تاریخ شرق، با تأکید بر نگاره قدمگاه فالنامه تهماسبی

انسان ها از آغاز تا کنون، به قدمگاه‌های اشخاص برجسته، به دیده احترام می‌نگریسته و آنها را نمادهایی از حضور معنویت، قدرت و تملک می‌شناخته‌اند. نیاز انسان به اسطوره‌سازی و انتساب مکان‌هایی خاص با افراد برجسته، موجب شده است "فرهنگ قدمگاه" در میان بشریت شکل بگیرد؛ به‌طوری‌که نشانه‌های آن از اعصار غارنشینی تا فضا دیده ‌می‌شود. هدف این تحقیق، بررسی نماد قدمگاه در فالنامه تهماسبی و ارتباط آن با نقوش ق...

full text

بررسی مضامین و نمادهای شیعی در نگاره معراج پیامبر (ص) در نسخه فالنامه تهماسبی

هنرمندان نگارگر ایرانی، همواره مضامین بلند و متعالی دینی، عرفانی، حکمی و ادبی را دست مایه خلق آثار گران بهای خود قرار داده اند. مصورسازی موضوع و واقعه شگفت انگیز معراج پیامبر9 از این نمونه هاست. این واقعه حیرت آور و مهم، در ادوار گوناگون تخیل هنرمندان مسلمان نگارگر را به خود معطوف ساخته و حاصل آن، بازتاب های متفاوت و زیبای محتوایی و بصری این رویداد در نگارگری بوده است. یکی از این نمونه های برجس...

full text

رمزپردازی نگاره معراج پیامبر(ص) در فالنامه تهماسبی به روش آیکونولوژی اروین پانوفسکی

نگاره معراج در «فالنامه تهماسبی» در عهد صفوی و با بیانی نمادین، به روایت‌ تصویریِ شیعی از این واقعه می‌پردازد. این نگاره، با ارائه تصویری متفاوت از معراج، برای اولین بار از آیکون ترکیبی «شیر و خورشید» برای نمایش پیامبر(ص) و امام علی(ع) بهره برده است. «آیکونولوژی» با اتخاذ رویکردی نظام‌مند، منطقی و چندوجهی، معانی نهفته در آثار هنری را تفسیر می‌‌کند. این پژوهش با همین رویکرد به تحلیل سه‌مرحله‌ای ج...

full text

مطالعه توصیفی-تحلیلی نگاره های فالنامه شاه طهماسبی

نسخه خطی «فالنامه شاه طهماسبی» به سبب اختصاص به مسائل مذهبی، یکی از نسخ برجسته در تصویرگری ایرانی به شمار می رود و ازاین رو شناخت چگونگی پرداخت روایت داستان در آن به فهم چگونگی تصویرسازی متون مذهبی خواهد انجامید. از سوی دیگر، ابعاد غیر عادی این نسخه خطی، آن را از نسخ دیگر متمایز می کند و این فرض را پیش می کشد که احتمالا این نسخه برای فال بینی و پیشگویی مورد استفاده قرار می گرفته است. اما این اث...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023